Ελλάδα: Μια αγροτική χώρα χωρίς... αγροτικά προϊόντα ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*

Στη δεκαετία του '50 και του '60,

Μια χώρα αγροτική, χωρίς παραγωγή αγροτικών προϊόντων - τροφίμων, μια χώρα του αγρότη με απαξιωμένο τον αγρότη. (Αλήθεια, επί 37 συνεχή χρόνια μετά τη χούντα ποιος κυβέρνησε τον τόπο;)

Η σύσταση της λεοντείου εταιρείας (τα κέρδη δικά μου, αλλά η ζημία δικιά σου) είναι τα αποτελέσματα των "επιτυχιών" των συνόδων κορυφής και των συμφωνιών των υπουργών Γεωργίας, που, ερχόμενοι στην Ελλάδα, πανηγύριζαν για τα πακέτα. Η αποδοχή της λογικής "εσείς μην παράγετε - απλώς θα καταναλώνετε" (κραυγαλέο παράδειγμα το κλείσιμο των δύο ζαχαρουργείων και οι εισαγωγές ζάχαρης), οι διάφορες ΚΑΠ και οι εγχώριες πολιτικές ήταν το εκρηκτικό καταστροφικό μείγμα, ήταν ο λίβας για την αγροτική οικονομία και την ελληνική ύπαιθρο. Αυτοί που σήμερα κλείνουν σε όλες τις πτώσεις "την πατρίδα, τη χώρα, το έθνος" , οι οσφυοκάμπτες του νεοφιλελευθερισμού, θέλουν να ξανασώσουν την αγροτική οικονομία και τη χώρα. (Αλήθεια, επί 37 συνεχή χρόνια μετά τη χούντα ποιος κυβέρνησε τον τόπο;)

Ακραίο καιρικό φαινόμενο στην Ελλάδα του Μνημονίου είναι η ανάδειξη του φόβου για τον λαό ως στοιχείο της άσκησης της πολιτικής από τους σύγχρονους μεταρρυθμιστές και τους εκ νέου σωτήρες. Οι ίδιοι, αποδεχόμενοι τον ρόλο και την άσκηση της εξουσίας των τραπεζών στην οικονομική ζωή της χώρας, παραδόθηκαν στην παρασιτική αντιπαραγωγική διαδικασία της παραοικονομίας και της παρακμής. Τραγική η περίπτωσή της ΑΤΕ, η οποία έχει στην κατοχή της με τη μορφή της υποθήκης όλη την παραγωγική γη, και όχι μόνο, της ελληνικής επικράτειας. Η ίδια αντίληψη εξέθρεψε και τις αλυσίδες τροφίμων των super markets, οι οποίες μαζί με τις τράπεζες είναι τα σύγχρονα πιράνχας της οικονομίας και ιδιαίτερα της αγροτικής. (Αλήθεια, επί 37συνεχή χρόνια μετά τη χούντα ποιος κυβέρνησε τον τόπο;)

Πώς απολογούνται σήμερα όλοι αυτοί οι "τεράστιοι" και "πελώριοι" των εθνικών επιτυχιών που έστειλαν μια ολόκληρη αγροτική οικονομία μιας ευρωπαϊκής χώρας στη χωματερή, την αγρανάπαυση και την πρόωρη συνταξιοδότηση; Μια αγροτική παραγωγή σε μια αγροτική χώρα όπου μπορεί να τραφεί μόνη της, μόνη της να ντυθεί, να θρέψει τη ζωική της παραγωγή, αλλά και να εξάγει;

Η ιδιοτροπία όμως του γεωγραφικού παραλλήλου της χώρας μάς έχει "καταδικάσει" να παράγουμε, και μπορούμε να παράγουμε ποιοτικά και σχεδόν τα πάντα. Σήμερα, στην Ελλάδα του Μνημονίου, το κρίσιμο δεν είναι τι κατέχουμε (ακίνητα, καταθέσεις κ.λπ.), αλλά τι παράγουμε και πόσο χρήσιμοι είμαστε. Αυτό είναι και το βασικό υπόβαθρο της οικοδόμησης της πρότασης της αριστεράς. Η αγροτική οικονομία είναι η παραγωγική βάση της χώρας, η βαριά της βιομηχανία, που μπορεί σήμερα, τώρα, να ξεκινήσει. Να ξεκινήσει την παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών (σε 100 μέρες μπορεί να παράγει έτοιμο τελικό προϊόν) για τις ανάγκες του πληθυσμού της χώρας, αλλά και για την κτηνοτροφία, ικανή να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, να φέρει συνάλλαγμα, να αυξήσει το ΑΕΠ, με πυξίδα τη γεωργία της αυτάρκειας, της επάρκειας και της κάλυψης των αναγκών.

Έχουμε λοιπόν και λέμε: ένα το κρατούμενο.

Εφ' όσον η γη και η εργασία είναι οι δύο βασικοί συντελεστές παραγωγής και είναι ήδη διαθέσιμοι, απαιτείται ο τρίτος, δηλαδή το κεφάλαιο. Προκύπτει λοιπόν η υπερεπείγουσα ανάγκη μιας ΑΤΕ. Όχι της γνωστής ΑΤΕ (η οποία δανείζεται με 1% και δανείζει τους παραγωγούς με 7,5%), αλλά μιας άλλης, της Αγροτικής Τράπεζας Επενδύσεων, της βιώσιμης ανάπτυξης της υπαίθρου, του δημόσιου όμως χώρου, και βέβαια υπό κοινωνικό έλεγχο.

Καθοριστικός επίσης θα είναι ο ρόλος στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της οικονομίας και της υπαίθρου του νέου συνεργατισμού, με βασικά χαρακτηριστικά αλληλεγγύη, δημοκρατία, αναλογικότητα, ανακλητότητα, δημόσιο απολογισμό και έλεγχο, αντικαθιστώντας τον απαξιωμένο συνεταιρισμό που τον έφθειρε και τον παρέσυρε μαζί με τα συντρίμμια του ο δικομματισμός και ο νεοφιλελευθερισμός.

Είναι, λοιπόν, εθνικής σημασίας η υπερεπείγουσα πρόταση της αριστεράς για άμεση και ταχεία ανάπτυξη, χωρίς ιδιαίτερες επενδύσεις και τεράστια κόστη, με ό,τι σήμερα έχουμε διαθέσιμα, ξεκινώντας με τόλμη, αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση, με πρώτη αφετηρία την ελληνική αγροτική οικονομία.

Στο διά ταύτα, λοιπόν:

1. Απεμπλοκή και αποδέσμευση απ' το σπιράλ του θανάτου, με άμεση ακύρωση του Μνημονίου εδώ και τώρα.

2. Εθνικοποίηση της ΑΤΕ, με ορισμό και χαρακτηρισμό της με συγκεκριμένο ρόλο, ως του βασικού πυλώνα χρηματοδότησης των επενδύσεων και της παραγωγής του πρωτογενούς τομέα με χαμηλό επιτόκιο.

3. Άμεση θεσμοθέτηση συστήματος καθορισμού τιμών και ελέγχου του κόστους με ενσωμάτωση της αμοιβής απασχόλησης του παραγωγού.

4 . Στήριξη και ενθάρρυνση της κτηνοτροφίας με ταυτόχρονη ανάδειξη της ποιότητας των παραγόμενων ποιοτικών προϊόντων της, ιδιαίτερα αυτών της νομαδικής (ποιοτικό κρέας και γάλα, φέτα ΠΟΠ κ.λπ.)

5. Ανάδειξη του νέου παραγωγικού μοντέλου με στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης της υπαίθρου έχοντας ως βάση παραγωγής την οικογενειακή εκμετάλλευση, τη χωρική γεωργία και τα ελληνικά τοπικά και παραδοσιακά προϊόντα, τρόφιμα, αλλά κυρίως αγαθά.

6. Οργάνωση του τρόπου διακίνησης και εμπορίας, αντιμετωπίζοντας δραστικότατα και άμεσα τις εναρμονισμένες πρακτικές (αλυσίδες τροφίμων), δίνοντας ώθηση στις λαϊκές αγορές με ταυτόχρονη μείωση της απόστασης και του κόστους μεταξύ παραγωγού - καταναλωτή. Θεσμοθέτηση νέων εναλλακτικών μορφών διακίνησης και εμπορίας.

7. Μόνιμη και συστηματική οργάνωση της προώθησης των ποιοτικών ελληνικών τροφίμων με πρώτο στόχο την επάρκεια στο εσωτερικό και την προώθηση των εξαγωγών.

Βυθισμένοι στην παρακμή και στον βούρκο τους οι "σωτήρες της χώρας", δεν τους πειράζει που ο ένας είναι χειρότερος από τον άλλο.

Αλληλοκατηγορούνται και αντιπαρατίθενται με όρους πολιτικής παχυδερμίας για το μέλλον της κυβέρνησης και το δικό τους ζοφερό μέλλον. Γι' αυτό εξάλλου καλλιεργούν συστηματικά ότι όλοι φταίνε και όλοι το ίδιο είναι, αρκεί να μην υπάρχει εμφανής εναλλακτική πρόταση. Αυτό όμως που ενοχλεί ιδιαίτερα, τους φοβίζει και τους τρομάζει, είναι η πειστική εναλλακτική και άμεσα εφαρμόσιμη κυβερνητική πρόταση της αριστεράς.

* Ο Νίκος Παπαδόπουλος είναι υπεύθυνος του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής του ΣΥΝ.